Việc quy định chỉ cho phép nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp là tổ chức tham gia vào thị trường trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ hiện đang gây ra nhiều tranh cãi. Chính phủ cho rằng điều này là cần thiết để bảo vệ các nhà đầu tư không chuyên, nhưng có ý kiến lo ngại rằng điều này sẽ thu hẹp thị trường trái phiếu doanh nghiệp và ảnh hưởng đến khả năng huy động vốn của các doanh nghiệp.
Quy định mới trong dự án Luật sửa đổi
Sáng 10/10, tại phiên họp thứ 38 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi đã trình bày về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của các luật liên quan đến chứng khoán, kế toán, kiểm toán độc lập, ngân sách nhà nước, quản lý sử dụng tài sản công, quản lý thuế, và dự trữ quốc gia.
Trong đó, ông Chi nhấn mạnh rằng nội dung sửa đổi có nhóm quy định nhằm nâng cao tính minh bạch, hiệu quả trong hoạt động phát hành và chào bán chứng khoán. Cụ thể, Chính phủ đề xuất bổ sung khoản quy định mới vào Điều 11 Luật Chứng khoán, yêu cầu rằng “Nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp tham gia mua, giao dịch, chuyển nhượng trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ phải là tổ chức”.
Lý do và bối cảnh của quy định
Theo Chính phủ, trái phiếu phát hành riêng lẻ, đặc biệt là từ các doanh nghiệp chưa niêm yết, thường mang lại mức độ rủi ro rất cao. Mặc dù một số quốc gia không cấm nhà đầu tư cá nhân tham gia vào thị trường này, thực tế cho thấy giao dịch trái phiếu riêng lẻ chủ yếu diễn ra giữa các tổ chức đầu tư như công ty chứng khoán và quỹ đầu tư.
Các nhà đầu tư cá nhân thường không đủ nguồn lực và kỹ năng để phân tích tình hình tổ chức phát hành cũng như quản trị rủi ro, dẫn đến việc quy định chỉ cho phép tổ chức tham gia là cần thiết.
Quy định này không hoàn toàn loại bỏ sự tham gia của nhà đầu tư cá nhân. Họ vẫn có thể đầu tư vào các quỹ đầu tư trái phiếu được quản lý bởi các công ty có chuyên môn, giúp đảm bảo an toàn cho các khoản đầu tư của mình.
Đánh giá tác động của quy định
Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách Lê Quang Mạnh đã nêu rõ ý kiến của Ủy ban Kinh tế về nội dung này. Đa số thành viên cho rằng quy định trên có thể giảm thiểu rủi ro thị trường trái phiếu doanh nghiệp, đặc biệt là trong bối cảnh nhiều nhà đầu tư cá nhân hiện nay còn hạn chế khả năng quản trị rủi ro.
Họ nhấn mạnh rằng quy định này sẽ hướng nhà đầu tư cá nhân qua việc đầu tư vào các quỹ đầu tư trái phiếu, thay vì trực tiếp tham gia vào thị trường trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ.
Tuy nhiên, Ủy ban Kinh tế cũng khuyến nghị cần cung cấp thêm thông tin về cơ cấu nhà đầu tư trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ và đánh giá tác động lâu dài của việc giới hạn nhà đầu tư chỉ là tổ chức.
Lo ngại về tác động tới thị trường
Nhiều ý kiến lo ngại rằng việc loại bỏ nhà đầu tư cá nhân sẽ dẫn đến sự thu hẹp thị trường trái phiếu doanh nghiệp, ảnh hưởng lớn đến tính thanh khoản và khả năng huy động vốn của các doanh nghiệp. Nhóm nghiên cứu cho rằng nhà đầu tư cá nhân đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì tính đa dạng và sôi động của thị trường.
Để giải quyết vấn đề này, một số đại biểu đề xuất Chính phủ nên quy định cụ thể các tiêu chuẩn, điều kiện để xác định nhà đầu tư cá nhân chuyên nghiệp, nhằm đảm bảo rằng cá nhân có thể tham gia đầu tư một cách an toàn và hiệu quả.
Việc quy định chỉ cho phép tổ chức tham gia vào thị trường trái phiếu riêng lẻ đang tạo ra nhiều ý kiến trái chiều. Trong khi Chính phủ muốn bảo vệ nhà đầu tư không chuyên và giảm thiểu rủi ro, nhiều người lo ngại rằng quyết định này sẽ làm thu hẹp thị trường và ảnh hưởng đến khả năng huy động vốn của doanh nghiệp.