Trong bối cảnh thị trường chứng khoán suy yếu, chính phủ Trung Quốc đã cam kết chi tới 340 tỷ USD để thúc đẩy hoạt động của thị trường này. Tuy nhiên, sự can thiệp này không chỉ gợi nhớ đến các biện pháp tương tự trong quá khứ của Trung Quốc mà còn cả Nhật Bản, mà thực tế cho thấy những nỗ lực như vậy thường không mang lại hiệu quả lâu dài.
Cam Kết Từ Ngân Hàng Nhân Dân Trung Quốc
Mới đây, Thống đốc Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBOC) Pan Gongsheng cùng các quan chức cấp cao khác đã công bố một gói kích thích kinh tế nhằm cải thiện tình hình hiện tại của nền kinh tế nước này, đang phải đối mặt với cuộc khủng hoảng bất động sản kéo dài và tình trạng giảm phát. Gói hỗ trợ này bao gồm việc cung cấp 800 tỷ nhân dân tệ (tương đương 114 tỷ USD) cho thị trường chứng khoán, với khả năng tăng gấp đôi hoặc gấp ba tùy thuộc vào nhu cầu.
Phản Ứng Tích Cực Ban Đầu
Sau thông báo về gói hỗ trợ này, cổ phiếu Trung Quốc đã ghi nhận mức tăng trưởng 6%. Các nhà phân tích tại HSBC mô tả đây là một “bước ngoặt”, cho rằng những biện pháp chưa từng có này có thể giúp thị trường chạm đáy và hỗ trợ phục hồi vào cuối năm. Tuy nhiên, theo tính toán của Bloomberg, số tiền cam kết ban đầu chỉ cao hơn một chút so với thanh khoản trung bình hàng ngày của cổ phiếu loại A trong năm nay.
Nỗ Lực Từ Các Tổ Chức Chính Phủ
Trước khi có cam kết mới từ PBOC, các tổ chức chính phủ như quỹ đầu tư quốc gia Central Huijin Investment Ltd. đã tích cực mua vào cổ phiếu, với tổng giá trị lên đến hơn 90 tỷ USD từ đầu năm 2023. Dự kiến, quỹ này sẽ tiếp tục tăng cường mua sắm trong năm nay, dự đoán sẽ vượt qua con số 110 tỷ USD.
Những Bài Học Từ Nhật Bản
Những động thái can thiệp này không phải là mới mẻ. Trong quá khứ, Nhật Bản cũng đã thực hiện các chính sách tương tự để hỗ trợ thị trường chứng khoán. Tuy nhiên, các chuyên gia như Shigeto Nagai từ Oxford Economics nhấn mạnh rằng những biện pháp này có thể chỉ mang lại tác động ngắn hạn và không giải quyết được các vấn đề cơ bản của nền kinh tế.
Theo ông Nagai, việc mua ETF của BOJ chỉ có hiệu quả trong việc giải quyết cú sốc ngắn hạn, nhưng không phải là giải pháp bền vững cho mục tiêu kích thích lạm phát. Điều này cho thấy, mặc dù sự hỗ trợ từ PBOC có thể cải thiện tâm lý nhà đầu tư, nhưng sự phục hồi bền vững của thị trường vẫn phụ thuộc vào khả năng xử lý tình trạng giảm phát và cải thiện lợi nhuận doanh nghiệp.
Liệu Có Thể Cải Thiện Tình Hình?
Laura Wang, chiến lược gia trưởng về cổ phiếu Trung Quốc tại Morgan Stanley, cho biết quy mô phục hồi và tính bền vững của thị trường sẽ phụ thuộc vào việc thoát khỏi tình trạng giảm phát và tăng trưởng lợi nhuận doanh nghiệp. Không chỉ riêng Trung Quốc, bài học từ lịch sử cho thấy rằng các nỗ lực can thiệp này cần phải đi kèm với các biện pháp cải cách cấu trúc để đạt được hiệu quả lâu dài.
Dù có thể tạo ra tâm lý tích cực ở giai đoạn đầu, những chính sách này khó có thể duy trì được động lực nếu không có sự thay đổi căn bản trong nền tảng kinh tế.
Sự Khác Biệt Giữa Can Thiệp và Thực Tiễn
Mặc dù PBOC đã có những động thái tích cực để hỗ trợ thị trường, vai trò của ngân hàng trung ương trong các biện pháp can thiệp vẫn chưa rõ ràng. Trong khi đó, các nhà kinh tế từ Bloomberg Economics cho rằng việc PBOC hỗ trợ thanh khoản cho các tổ chức tài chính giống như những biện pháp phi truyền thống mà các ngân hàng trung ương khác đã thực hiện trong thời kỳ khủng hoảng, nhưng sẽ không trực tiếp can thiệp vào thị trường chứng khoán như BOJ trước đây.
Hơn nữa, trải nghiệm của Nhật Bản cho thấy việc can thiệp lâu dài vào thị trường có thể dẫn đến những hậu quả không mong muốn. BOJ đã chi khoảng 258 tỷ USD để mua quỹ cổ phiếu và trở thành đơn vị nắm giữ cổ phiếu lớn nhất ở Nhật Bản vào năm 2020. Tuy nhiên, kết quả thu được chỉ là “lợi nhuận ngắn hạn” mà không có tác động rõ rệt đến sự bền vững của thị trường trong dài hạn.
Sự can thiệp vào thị trường chứng khoán của Trung Quốc có thể mang lại một số tác động tích cực ban đầu, nhưng vẫn tiềm ẩn nhiều rủi ro và thách thức về sự bền vững trong tương lai. Những bài học từ Nhật Bản cho thấy rằng để đạt được hiệu quả lâu dài, Trung Quốc cần phải tìm kiếm những giải pháp toàn diện hơn nhằm cải thiện trạng thái của nền kinh tế và củng cố niềm tin của các nhà đầu tư.
Sự can thiệp này là một bước đi cần thiết, nhưng liệu nó có đủ sức mạnh để tạo ra sự phục hồi bền vững vẫn là một câu hỏi chưa có lời giải.