Ngày 22/10 vừa qua, Chính phủ Việt Nam đã ban hành Nghị định 135/2024/NĐ-CP, tạo ra cơ chế mới nhằm khuyến khích phát triển điện mặt trời mái nhà. Điều này không chỉ mang đến lợi ích cho lĩnh vực năng lượng tái tạo mà còn tác động tích cực lên các cổ phiếu của các doanh nghiệp trong khu công nghiệp.
Nghị định mở rộng phạm vi áp dụng
Nghị định mới có hiệu lực từ tháng 10 năm nay, sẽ áp dụng cho tất cả các đối tượng từ nhà ở, cơ quan công sở đến các khu công nghiệp, cụm công nghiệp, khu chế xuất và khu công nghệ cao trên toàn quốc. Theo quy định, hệ thống điện mặt trời mái nhà tự sản xuất, tự tiêu thụ nếu không sử dụng hết có thể bán lên lưới điện quốc gia với mức tối đa 20% công suất lắp đặt.
Tuy nhiên, các công trình lắp đặt trên mái công sở hay tài sản công sẽ không được phép bán lượng điện dư. Đối với những dự án điện mặt trời mái nhà tự dùng có công suất không nối với lưới quốc gia sẽ được phát triển không giới hạn về công suất, miễn giấy phép hoạt động điện lực. Ngược lại, những hệ thống có công suất từ 1.000 kW trở lên và kết nối vào lưới quốc gia sẽ phải thực hiện các thủ tục quy hoạch và xin cấp phép.
Điện lực Việt Nam tham gia mua điện dư
Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) là bên mua chịu trách nhiệm thanh toán cho các tổ chức, cá nhân bán điện dư thừa. Giá điện mua sẽ dựa vào giá thị trường bình quân của năm trước do EVN cùng Công ty TNHH MTV Vận hành hệ thống điện và thị trường điện Quốc gia công bố.
Theo đánh giá của Công ty Chứng khoán Vietcap, chính sách này sẽ giảm thiểu rủi ro thiếu hụt điện cho Việt Nam trong giai đoạn 2025 – 2030, đồng thời thúc đẩy một số cổ phiếu như PC1 và BCG trong trung hạn.
Tác động đến một số doanh nghiệp năng lượng
Công ty CP Tập đoàn PC1 (mã PC1) hiện đang sở hữu 30 MW điện mặt trời mái nhà tại KCN Nomura 1 giai đoạn 1 và dự kiến phát triển thêm 30 MW trong các giai đoạn tiếp theo. Trong khi đó, CTCP Bamboo Capital (mã BCG) cho biết đã phát triển 30 MW trong năm 2024 cho một số khách hàng lớn và dự kiến sẽ mở rộng khoảng 50 MW mỗi năm trong tương lai nhờ vào nghị định mới.
Mặt khác, CTCP Cơ điện Lạnh (mã REE) vẫn đang chờ chính sách dành cho các dự án quy mô lớn hơn, tức từ 1.000 kW trở lên.
Khuyến khích đầu tư vào điện mặt trời mái nhà
Vietcap cũng chỉ ra rằng, chính sách khuyến khích đầu tư vào điện mặt trời mái nhà sẽ có tác động tích cực tới các cổ phiếu khu công nghiệp. Một số công ty trong danh mục theo dõi của Vietcap đã có kế hoạch đầu tư mạnh mẽ vào điện mặt trời. Tổng Công ty IDICO (mã IDC) đã đầu tư khoảng 25 MW và đặt mục tiêu tăng lên 100 MW vào năm 2026. CTCP Đầu tư Sài Gòn VGR (mã SIP) cũng đã đầu tư 50 MW và đang tìm cách bổ sung thêm 10 – 20 MW.
“Chúng tôi kỳ vọng khả năng ban hành thông tư hoặc hướng dẫn về Thỏa thuận Mua bán điện trực tiếp (DPPA) sẽ là yếu tố hỗ trợ lớn cho việc đầu tư vào điện mặt trời mái nhà”, Vietcap nhận định.
Tình hình điện mặt trời mái nhà trước nghị định mới
Trước khi có Nghị định 135/2024/NĐ-CP, vào tháng 04/2020, Chính phủ đã phê duyệt biểu giá điện ưu đãi (FIT) cho các dự án điện mặt trời mái nhà đưa vào hoạt động thương mại từ tháng 07/2019 đến 12/2020, với mức giá 1.943 đồng/kWh. Chính sách này đã giúp tỷ suất hoàn vốn nội bộ (IRR) đạt mức hấp dẫn từ 12-15%, khiến công suất điện mặt trời mái nhà tăng gấp 26 lần vào năm 2020, lên đến 7.755 MW. Tuy nhiên, sau khi mức FIT này hết hạn vào đầu năm 2021, hoạt động đầu tư vào điện mặt trời mái nhà hầu như đã dừng lại.
Vì vậy, Nghị định 135/2024/NĐ-CP được kỳ vọng sẽ tạo cú hích cho sự phát triển của điện mặt trời mái nhà tại Việt Nam.
Giá điện dư bán ra thị trường
Vietcap cho rằng, giá bán điện dư thừa sẽ dựa vào giá điện năng thị trường trung bình của năm trước. Mức giá này có thể thấp hơn 44% so với mức giá ưu đãi trước đó (FIT). Điều này sẽ ảnh hưởng đến quyết định đầu tư vào các dự án năng lượng mặt trời trong tương lai.
Nghị định 135/2024/NĐ-CP không chỉ thúc đẩy thị trường điện mặt trời mà còn mở ra cơ hội cho các cổ phiếu liên quan đến năng lượng và khu công nghiệp, qua đó góp phần giải quyết vấn đề thiếu hụt điện năng tại Việt Nam trong tương lai gần.